Galanteria metalowa. Jej elementy i ich zastosowanie

Galanteria metalowa to drobne przedmioty dekoracyjne, wykorzystywane w funkcji zdobniczej. Występują w postaci akcesoriów i dodatków krawieckich, które najczęściej aplikuje się na odzieży i w ten sposób wzmacnia walory estetyczne ubioru. Wykorzystywane są także przez szewców i kaletników. Wyroby galanteryjne początkowo wykonywane były tylko z tekstyliów, kamieni i skór. Współcześnie coraz większą popularnością cieszy się galanteria metalowa ze względu na wszechstronność wykorzystania, wartość dekoracyjną oraz wyjątkową trwałość i wytrzymałość. Nie tylko ozdabia, ale także zabezpiecza wrażliwe elementy odzieżowe, jak szwy czy kieszenie.

Napy odzieżowe i nity krawieckie

Napy odzieżowe to jeden z rodzajów zatrzasków, wykorzystywanych jako praktyczna alternatywa dla guzików. Zbudowane są z dwóch części – zewnętrznego gniazda pierścieniowego z widocznym elementem ozdobnym oraz wewnętrznej główki. Gniazdo i główka zazębiają się ze sobą, poprzez ich zaciśnięcie. Wykonywane są z tworzyw sztucznych lub z metalu i umożliwiają rozłączalne zapinanie odzieży. Napy do odzieży wierzchniej produkowane są z mosiądzu lub ze znalu, czyli z metali nierdzewnych. Napy we współczesnej formie zostały opatentowane w Niemczech pod koniec XIX wieku. Mogą być przyszywane lub nabijane. Istnieją również tzw. napy alfa, które w przeciwieństwie do nap zatrzaskowych posiadają gniazdo sprężynowe, umożliwiające miękkie połączenie.

Nity krawieckie łączą ze sobą dwa lub więcej elementów odzieżowych w sposób trwały, elastyczny i nierozłączny. Po zamontowaniu łebka, widoczną częścią nitów jest lekko wypukła powierzchnia zakuwki. Nity najczęściej stosuje się w ubraniach skórzanych i jeansowych, a ich podstawową funkcją jest wzmacnianie szwów. Za ich pomocą przeszycie nabiera wyjątkowej trwałości. Najczęściej wykonywane są z metali nierdzewnych i posiadają powłokę galwaniczną. Pełnią również rolę ozdobną, występując w postaci dekoracyjnego dodatku galanteryjnego i wykorzystywane są przez zwolenników DIY i rękodzieła. Nity ozdobne produkowane są ze szkła lub niklu. Nity skręcane to knopiki, które doskonale sprawdzają się w formie zapięcia wyrobów rękodzielniczych i krawieckich. Jednym z popularnych rodzajów nitów są także ćwieki, czyli metalowe gwoździki, którymi można ozdobić dowolny element odzieży, nie wyłączając torebek, pasków, czapek czy butów.

Haftki, agrafki, szpilki i oczka

Asortyment krawieckiej galanterii skórzanej jest bardzo różnorodny. Napy i nity to najpopularniejsze wyroby galanteryjne, choć nie jedyne! Szeroko rozpowszechnione są także haftki metalowe, czyli zapięcie składające się z haczyka i uszka. Haftki są tradycyjnie wykorzystywane jako zapięcie biustonoszy, ale coraz częściej można je także spotkać w postaci wewnętrznego zapięcia żakietu. Podobne zastosowanie pełnią agrafki krawieckie, wykonywane z kawałka druciku, którego jeden koniec zahacza o specjalnie wyprofilowane zagięcie. Najczęściej wykorzystywane są w roli zapięcia awaryjnego. Coraz częściej zastosowanie mają szpilki i agrafki ozdobne, które charakteryzują się ciekawym i ozdobnym wykończeniem przypominającym broszkę.

Nieodłącznym elementem galanterii metalowej są również oczka kaletnicze i odzieżowe, stanowiące wykończenie otworów w materiale. Pełnią funkcję przelotek, a ich zamontowanie wymaga użycia praski kaletniczej. Oczka krawieckie wykonywane są najczęściej z metalu nierdzewnego i doskonale prezentują się w połączeniu z materiałem skórzanym. Kaletnicy i krawcy wykorzystują ponad to takie elementy galanterii metalowej, jak karabińczyki do pasków torebek, smyczy i breloków, klamry, metalowe końcówki na troczki, łańcuszki ozdobne, springi, stopery metalowe do ściągania  sznurków, taśm czy linek np. przy kurtkach, dresach, workach lub w obuwiu sportowym.